Kuzey Işıkları Nedir, Nasıl Olur, Nerelerde Görünür?

“Aurora Borealis” adıyla da bilinen Kuzey Işıkları, Türkiye’nin birçok yerinde görüldü. Uzmanlar, Dünya’yı etkileyecek bir jeomanyetik fırtına sayesinde hafta sonu çok sayıda noktadan Kuzey Işıkları’nın izlenebileceğini duyurmuştu.

Dünya’ya çarpan güçlü bir solar fırtına sebebiyle Avrupa ve Türkiye‘nin birçok bölgesinde kuzey ışıkları görüldü. “Aurora Borealis” adıyla da bilinen Kuzey Işıkları, gökyüzünü kırmızı ve yeşil ışıkla aydınlattı.

Güney İngiltere’nin bazı bölgelerinde gökyüzünü aydınlatan bu ışıklar, Türkiye’de de Ordu, Kırklareli ,Samsun’da görüldü.

Kuzey Işıkları Nedir?

Kutup ışıkları ya da kutup aurorası, Kuzey ve Güney kutup bölgelerinde gökyüzünde görülen, yeryüzünün manyetik alanı ile Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi sonucu ortaya çıkan doğal ışımalardır. Kuzey enlemlerde bu etki aurora borealis veya kuzey ışıkları olarak adlandırılır.

Nasıl Olur?

Aurora çoğunlukla kutuplarda oluşan bir olaydır. Güçlü bir manyetik fırtına geçici olarak aurorasal ovali genişlettiğinde, nadiren ılıman enlemlerde de görülür. Büyük manyetik fırtınalar yaklaşık olarak 11 yılda bir gerçekleşen güneşlekesi döngüsü ile en yoğun fırtına ortaya çıkar ya da patlamada sonraki üç yıllık dönemde. Ancak, aurorasal bölgenin içinde auroranın oluşma olasılığı, genel itibarıyla IMF çizgilerinin eğimine (literatürde Bz), özellikle güney yönlü olmasına, bağlıdır.

Aurora olayını başlatan jeomanyetik fırtınalar aslında ekinoks aylarında daha belirginleşir. Kutupsal aktiviteler ile bir ilgisi olmazken, neden jeomanyetik fırtınaların yeryüzünün mevsimlerine bağlı olduğu net olarak açıklığa kavuşmamıştır. Manyetopozda, yeryüzünün manyetik alanı kuzeyi gösterir. Bz büyük ve negatif olduğunda (IMF güneye doğru), yeryüzünün manyetik alanını temas noktasında kısmen engeller. Güney yönlü Bz, güneş rüzgârının yeryüzünün daha içerideki manyetosferine ulaşabileceği bir kapı açar.